De Nederlandse muzieksector, en in het bijzonder die van de Schotse doedelzakken, werd even opgeschrikt. Het begon als een nieuwsbericht in de lokale media, maar haalde binnen enkele dagen de nationale pers. Ik heb het over het nieuws van begin september dat ArtEZ Conservatorium in Enschede gestart is met een opleiding doedelzak spelen. En alhoewel het “maar” één student betreft die les krijgt, is de actie van het conservatorium historisch te noemen en zou wel eens interessante gevolgen kunnen hebben voor doedelzakbands in Nederland.

Uit de vele mediabelangstelling weten we inmiddels dat de student in kwestie, een piper van Pegasus Pipes and Drums uit Barneveld en woonachtig in Apeldoorn, doedelzak als hoofdbijvak volgt. Haar hoofdrichting is ‘docent muziek’ en de great highland bagpipe is dus als belangrijkste bijvak gekozen. Dit was op haar eigen verzoek, want ze speelt al enige jaren op de pipes, na op blokfluit te zijn begonnen. Ze heeft met de keuze voor doedelzakles op het conservatorium een beslissing genomen waarmee ze wellicht de geschiedenis ingaat als de eerste Nederlandse doedelzakspeler die aan een Nederlands conservatorium les krijgt op de Schotse doedelzak. En dat notabene van een Nederlandse die zelf de great highland bagpipe speelt en dezelfde opleiding deed in Enschede als de Apeldoornse nu in september is gestart aan het conservatorium, namelijk ‘docent muziek’.

Ik ben bewust wat gereserveerd wat betreft de hierboven genoemde claim. Want helemaal zeker weten dat zij de eerste is weet ik niet. Uiteraard ben ik er ingedoken in het kader van de doelstelling van het Ministerie van Doedelzaken, namelijk de geschiedschrijving van de Nederlandse doedelzakbands en haar leden. Maar ook omdat enkele dagen nadat het nieuws door docente Annemieke van Doesburg de wereld in werd gebracht, de wakkerste krant van Nederland bij mij aan de lijn hing om te vragen of de student wel echt de eerste was.

Het gevolg was een historisch onderzoek bij de Koninklijke Bibliotheek en gesprekken met enkele experts op het gebied van Schotse doedelzakbands in Nederland. En dat alles in een kort tijdsbestek, want journalisten willen snel resultaat. Het leverde uiteindelijk de conclusie op dat niet met zekerheid te zeggen is of de doedelzakspeelster uit Apeldoorn de eerste student is die les krijgt op de Schotse doedelzak op een conservatorium in Nederland. We hebben geen historische krantenartikelen kunnen vinden over eerdere initiatieven en ook de doedelzak-experts sloegen niet aan bij de gestelde vraag. Er is voor ons als onderzoeksclub wat meer tijd nodig om gedegen onderzoek te doen. Maar voor de wakkere krant was het voldoende. Jammer was uiteindelijk wel dat ze het Ministerie van Doedelzaken niet even noemde in het artikel dat op woensdag acht september verscheen.

Als ik heel eerlijk ben is niet het historische feit van ‘de eerste zijn’ belangrijk, maar vooral het effect dat het besluit van de student in kwestie en het ArtEZ Conservatorium in Enschede heeft. Want het conservatorium zal een leer- en toetsplan moeten ontwikkelen om de student drie jaar lang les te kunnen geven, tussentijds te kunnen toetsen en aan het einde van de opleiding een examen te kunnen afnemen. Dat is haar docente Annemieke van Doesburg wel toevertrouwd, maar het biedt unieke mogelijkheden voor Nederland Doedelzakland. Op de eerste plaats is het een geweldige kans voor jongeren om aan het conservatorium in Enschede de Schotse doedelzak als bijvak te kunnen kiezen en in het bespelen van de doedelzak nog bekwamer te worden dan voorheen, inclusief een geaccrediteerde toetsing. Ten tweede geven meer opgeleide doedelzakspelers de doedelzakbands in Nederland de kans om de kwaliteit van de vereniging te verbeteren. Want voor de toekomst lijkt er behoefte te zijn aan een nieuwe generatie pipers die les kan geven aan de bands in Nederland. En doedelzakspelers die zelf volgens een kwalitatief goed les- en toetsplan zijn opgeleid, zouden ook een kwaliteitsimpuls kunnen geven aan het niveau van andere spelers. The Piping School of The Netherlands van Josien Teerlink heeft de afgelopen jaren daar al een goede rol in gespeeld. Maar een door de overheid geaccrediteerde studie is een welkome aanvulling. Als de nieuwe generatie “lesgevers” ook de doedelzakbandcompetities gaat gebruiken als onderdeel van de kwaliteitsverbetering en de toetsing, krijgen we niet alleen een pool van Nederlandse juryleden, maar worden de competities ook weer drukker bezocht door de vele doedelzakbands die ons land kent. Want een groot deel van die bands speelt geen competitie en dat is echt heel jammer.

Toekomstmuziek? Ja misschien, maar dromen mag. Op het conservatorium in Enschede begint die droom!

TV-zender 1Twente uit Enschede maakte een reportage over docente en studente Schotse doedelzak aan het ArtEZ Conservatorium in Enschede.