Het is dit jaar tachtig jaar geleden dat de Geallieerde troepen landden op de stranden van Normandië. Op 6 juni 1944, en de vele weken erna, werd een enorme hoeveelheid troepen en materieel aan land gebracht die West-Europa moesten bevrijden van Nazi-dictatuur. Deze week zijn diverse Nederlandse doedelzakbands aanwezig in de regio tijdens de vele herdenkingen en festiviteiten. Kort voor hun vertrek, afgelopen weekend, maakten we een rondje langs enkele bands om te horen wat de plannen waren voor hun week in Normandië.
D-Day en Doedelzakken horen samen!
De landingen in Normandië en doedelzakken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Op de eerste plaats natuurlijk vanwege het heldhaftige optreden van piper Bill Millin die op 6 juni 1944 al spelend, onder hevige beschietingen door de vijand, het strand op kwam als onderdeel van een Britse legereenheid. Normandië was voor veel Schotse en Canadees-Schotse regimenten de poort naar West-Europa. In de weken na 6 juni werden vele manschappen aan land gebracht en met hen de pipes en de drums. Overal waar dorpen en steden in Frankrijk, België en Nederland door Britse en Canadese legereenheden werden bevrijd, waren er de militaire doedelzakbands. Voor velen werd de bevrijding een kennismaking met de great highland bagpipe, Na de Tweede Wereldoorlog zou dit resulteren in de oprichting van doedelzakbands in diverse West-Europese landen. Ook in Nederland! Ons land telt meer dan dertig pipe bands waarvan een deel is opgericht naar aanleiding van de bevrijding en/of als eerbetoon aan de militairen van toen. Een aantal van die Nederlandse doedelzakbands zijn deze week in Normandië om muzikale ondersteuning te leveren bij de vele herdenkingen en festiviteiten.
Ontmoeting met Bill Millin
Pegasus Pipes and Drums uit Barneveld is dit jaar niet voor de eerste keer in Normandië. De band is door haar connectie met het Britse Parachute Regiment en haar optredens tijdens vele herdenkingen, zoals tijdens de Slag om Arnhem, onlosmakelijk verbonden met Britse veteranen. Tijdens het bezoek van de band aan Normandië in 2009 en een optreden bij Pegasus Bridge in de Franse plaats Bénouville, ontmoetten de bandleden de beroemde piper Bill Millin. Hij ontving de hoogste Franse onderscheiding, de ‘Ordre national de la Légion d’honneur’. Millin overleed een jaar later. Dit jaar is Pegasus met een ploeg van 58 personen in Normandië waarvan 35 pipers en drummers. “De band krijgt versterking van spelers van de Lowland Brigade Pipe Band uit Zwolle, Inter Scaldis Pipes and Drums uit Domburg en een doedelzakband uit Groot-Brittannië”, vertelt pipe major Vincent de Feiter. De groep verblijft op een camping in Bénouville, de plaats waar de beroemde Pegasus Bridge ligt. Het is de brug waar piper Bill Millin, als onderdeel van een commando-eenheid, de daar gelande Britse troepen kwam aflossen. De beroemde scène is op het witte doek vereeuwigd in de film ‘The Longest Day’. In de film, uit 1962, wordt de rol van Bill Millin overigens gespeeld door de toenmalige persoonlijke doedelzakspeler van de Britse koningin Elizabeth II. Hoogtepunten voor Pegasus Pipes and Drums en haar muzikale vrienden worden de herdenking in Ranville en een ceremonie bij het Canadahuis in Bernières-sur-Mer op 6 juni maar ook het benefietconcert Veterans Charity op 7 juni in Bénouville.
Foto: IWM, Evans, J L (Capt), No 5 Army Film & Photographic Unit, publiek domein
Van Sicilië naar Normandië
De 48th Highlanders of Holland Pipes and Drums uit Apeldoorn zijn deze week in Normandië op uitnodiging van de Somme Battlefield Pipe Band uit Péronne (Noord-Frankrijk). Beide bands treden vaker samen op en focussen zich vooral op herdenkingen. Leden van de Apeldoornse band waren in 2023 ook aanwezig bij herdenkingen in het Italiaanse Sicilië als onderdeel van de 80e herdenking van de Geallieerde landingen in Italië waar diverse Canadese regimenten in actie kwamen. De Nederlandse 48th Highlanders zijn opgericht als levend monument voor het Canadese regiment 48th Highlanders dat in april 1945 Apeldoorn bevrijdde. “We zijn iedere vijf jaar in Normandië en dit jaar zijn we met zeventien pipers en drummers aanwezig. De band speelt 4 juni voor een D-Day evenement van Nederlands bedrijf. Op donderdag 6 juni loopt de band mee tijdens de parade in de stad Arromanches”, aldus pipe major Dik Singel.
Herdenking bij monument Bill Millin
Ook de Apeldoornse band City of Apeldoorn Pipes and Drums is in Normandië. De band is de enige doedelzakband in Nederland die officieel gelieerd is aan The Royal Canadian Legion. Tijdens de D-Day landingen, op Juno Beach, kwamen zo’n 15.000 Canadese militairen aan land. “Twaalf pipers en drummers van de band nemen deel aan optredens georganiseerd door de Bagpipers of the World United (BOWU). Deze Franse organisatie voor doedelzakbands brengt jaarlijks pipers en drummers samen voor optredens tijdens de herdenkingen in Normandië”, vertelt bandmanager Peter Mansveld. Voor de City of Apeldoorn Pipes and Drums is het niet de eerste keer dat ze musiceren tijdens de D-Day evenementen. In 2014 verzorgde de Apeldoornse band een heel bijzonder optreden in Normandië. De band speelde vanuit een amfibisch landingsvaartuig, een zogenaamde DUKW, op zee voor de kust van Juno Beach, de plek waar in 1944 de Canadese troepen aan land kwamen. De band verblijft in Bénouville en van daaruit worden diverse optredens verzorgd in de regio. Op dinsdag spelen de pipers en drummers bij de aankomst van Britse militairen die het kanaal over gezwommen zijn. Op woensdagmiddag 5 juni wordt er gespeeld bij het monument voor piper Bill Millin in Colleville-Montgomery. Op donderdag 6 juni is er ’s morgens een herdenking en parade op Sword Beach en ’s middags een parade over Pegasus Bridge in Bénouville. Het complete programma van de City of Apeldoorn Pipes and Drums is vinden op de website van de BOWU.
Voor de negende keer in Normandië
De Seaforth Highlanders of Holland Memorial Pipes and Drums uit Voorthuizen is voor de negende keer in Normandië. De doedelzakband is opgericht in 1999 als eerbetoon aan de Seaforth Highlanders of Canada. Alhoewel het Canadese regiment zelf niet onderdeel was van D-Day is de Nederlandse band een graag geziene gast in Normandië. De band is met 45 personen naar de D-Day stranden afgereisd waaronder 22 pipers en drummers. “We hebben alles zelf geregeld en verblijven op een camping bij de plaats Creully. Op het programma staan diverse optredens waarbij we ook optrekken met leden en voertuigen van Keep Them Rolling”, aldus pipe major Frankjan de Boone. De band speelt woensdag op de Canadese begraafplaats in Beny-sur-Mer. Donderdag 6 juni spelen ze bij het Britse monument in Creully. Op vrijdag 7 juni is Seaforth Highlanders of Holland in Courselles-sur-Mer en spelen ze ’s morgens op de plaatselijke markt en ’s middags op het strand.
Met respect!
Ook Deep Respect Pipes and Drums is met een groep naar Normandië afgereisd. Deze kleine (gelegenheids)band bestaat uit pipers en drummers van de diverse Nederlandse doedelzakbands en speelt hoofdzakelijk bij herdenkingen. De spelers verblijven in Grandcamp Maisy en verzorgen van daaruit optredens in onder andere de plaatsen Caen (op 4 juni) en Isgny-sur-Mer (5 juni). Op D-Day zelf is de band rond het middaguur te horen en zien op Point de Hoc, de klif waar veel Amerikaanse militairen om het leven kwamen. In de middag van 6 juni speelt de band bij het Normandy Victory Museum in Catz. Op vrijdag 7 juni is Deep Respect Pipes and Drums in Colleville-sur-Mer bij het Overlord Museum.
