Ministerie van Doedelzaken viert in 2021 haar vijfjarig bestaan. Belangrijkste activiteiten van de vrijwilligersorganisatie zijn het promoten van Nederlandse doedelzakbands, Schotse doedelzakmuziek en de Schotse cultuur onder geïnteresseerde Nederlanders. Alhoewel het Ministerie pas in het najaar van 2018 haar Facebookpagina voor het publiek openstelde en de website in oktober van 2020 volgde, werden er al vanaf de zomer van 2016 berichten geschreven. Het team zit vol nieuwe ideeën en het jubileum wordt gevierd met een leuke actie.

Grote aantrekkingskracht voor veel Nederlanders

In 1949 ontstond in Heerlen, naar aanleiding van de Bevrijdingsdagen in september 1944, de eerste Nederlandse doedelzakformatie. De doedelzakspelers waren getraind door Schotse militairen, gelegerd in Duitsland, en waren onderdeel van het Heerlens Politiemuziekcorps. Het was het begin van de oprichting van Nederlands-Schotse doedelzakbands in ons land en tientallen bands zouden volgen. Voor veel Nederlanders vormt de Schotse doedelzak, door de kenners Great Highland Bagpipe of kortweg pipes genoemd, een enorme aantrekkingskracht. Het instrument inspireerde veel militaire en burger bespelers tot het componeren van mystieke, indrukwekkende en krachtige muziekstukken.  De Schotten brachten hun instrument en muziek over de hele wereld en overal ontstonden doedelzakbands, wedstrijden voor pipers en drummers en concerten. Vanwege de herinnering aan de Bevrijdingsdagen in ons land, gingen doedelzakbands ook een belangrijke rol spelen bij de herdenkingen en bevrijdingsparades zoals in Wageningen, Tilburg en Apeldoorn. Dat creëerde in de loop van de jaren een grote groep liefhebbers. Een klein deel daarvan werd zelf lid van een Nederlandse pipe band en ging Schots drummen of doedelzak spelen. Een groter deel bleef fan en werd trouwe bezoeker van optredens. De interesse werd zo groot dat de Nationale Taptoe in Rotterdam vaker doedelzakbands op het programma zette. Sinds 2013 trekt Music Show Scotland, een Nederlandse productie, volle zalen in Ahoy en het Gelredome. Door die belangstelling en het feit dat Nederland inmiddels een rijke historie kent op het gebied van doedelzakbands, ontstond in 2015 het idee om een informatiecentrum te openen op het gebied van Schotse doedelzakmuziek in Nederland. Eén van de doelen is meer leden voor doedelzakbands in Nederland te werven, maar ook het in kaart brengen van de historie van deze bijzondere muzieksoort en de bands in Nederland. Het Ministerie van Doedelzaken draait nu vijf jaar en bestaat uit een team van vier personen.

Actief sinds juni 2016

Eén van die teamleden is Rob Mellink (drum major), tot 2017 bestuurslid en speler van The Clan MacBeth Pipe Band in Groningen. Hij beheert de website en is content creator voor Ministerie van Doedelzaken: “In het voorjaar van 2016 zijn we begonnen met het structureel volgen van de ongeveer dertig Nederlandse doedelzakbands. We schreven nieuwsberichten voor de Facebookpagina, alhoewel deze nog niet openbaar was. We wilden een basis aan berichten hebben geproduceerd en geplaatst op de pagina voordat deze uiteindelijk open zou gaan voor het publiek. Dat gebeurde uiteindelijk in het najaar van 2018. De eerste bezoekers konden toen dus al terug in de tijd om te kijken wat we hadden verzameld aan informatie. Vandaar dat de Facebookpagina al sinds 10 juni 2016 bestaat en ons eerste bericht op 14 augustus 2016 werd geplaats.”
Dat eerste bericht ging over de World Pipe Band Championships in Glasgow en het feit dat de Concord Pipe Band uit Hengelo daar een negende plaats behaalde. Nu, vijf jaar verder, wordt het nieuws ook verspreid middels een nieuwsbrief. Als extraatje krijgen de abonnees van deze nieuwsbrief twee unieke artikelen die niet op de Facebookpagina worden gedeeld.

Knipoog naar Den Haag maar geen carnavalsvereniging

Deze bevat inmiddels een aardige hoeveelheid nieuwsberichten, enkele bandportretten en zogeheten ‘Specials’ met (diepgaande) informatie over kilts, tartans en herdenkingen. Bijzonder trots is het team op de landkaart van Nederland waar alle doedelzakbands van ons land staan ingetekend. “We hebben alle bands in het verleden tweemaal een verzoek gestuurd om ons gegevens aan te leveren voor deze landkaart. Een groot aantal bands heeft dit gedaan en het is een krachtig middel om in een regio een band te vinden en direct wat basisinformatie te kunnen zien over de band zoals repetitieavonden, contributie, oprichtingsjaar enzovoorts. Echter ontbreken nog steeds diverse doedelzakbands. Dat is jammer want we willen vooral de bands voor het voetlicht brengen”. In de toekomst wordt de landkaart verder uitgebreid. Het Ministerie van Doedelzaken wil ook professionele doedelzakspelers en instructeurs toevoegen, wat bijvoorbeeld handig is als je op zoek bent naar een speler voor een optreden overdag, zoals een bruiloft of een uitvaart, of wanneer je privéles wilt.
“Uiteraard blijven we met nieuws komen waarbij de nadruk ligt op eigen geschreven, unieke berichten en specials. Onze kracht is het (historisch) onderzoek doen en dit vertalen naar artikelen. Dit kost veel tijd en alle teamleden doen dit vrijwillig naast hun dagelijks werk”.

Volop plannen voor de toekomst

Het team van het Ministerie van Doedelzaken zit vol ideeën voor de toekomst. Los van de wens om de landkaart uit te breiden wordt de berichtgeving over optredens van Nederlandse bands en evenementen ook weer opgepakt, zodra de Covid-pandemie dat weer toelaat. Nederlandse doedelzakbands zijn namelijk veel gevraagd in zowel ons eigen land als ver daarbuiten. De bands komen onder andere in Frankrijk, Duitsland, Zweden en vele andere landen. Voor mensen die het spelen van muziekinstrument willen combineren met veel bijzondere optredens in binnen- en buitenland is het spelen bij een doedelzakband een geweldige hobby. Ook jongeren hebben veel baat bij het lid zijn van een muziekvereniging. Uit onderzoek blijkt dat het leren bespelen van een muziekinstrument én het lid zijn van een vereniging een enorme bijdrage levert aan de gezondheid van jongeren.