Meespelen met The Royal Edinburgh Military Tattoo is voor diverse leden van Nederlandse pipe bands een droom. Voor bass drummer Arie van Sluijs (63) uit Oostkapelle en doedelzakspeler Victor Kuppens (18) uit Tilburg kwam die droom uit. Het is namelijk sinds 2014 ook voor individuele spelers mogelijk om mee te doen aan de Tattoo. Voorheen was dit alleen voorbestemd aan pipers en drummers van militaire regimenten en politiekorpsen. Ministerie van Doedelzaken vroeg Arie en Victor naar hun ervaringen.
Sinds 1950 grote aantrekkingskracht
The Royal Edinburgh Military Tattoo, met koninklijk predicaat sinds 2010, is in de afgelopen decennia uitgegroeid van een Britse militaire taptoe tot een show van internationale allure die van over de gehele wereld jaarlijks duizenden bezoekers trekt (zo’n 220.000 in vier weken tijd). Los van de pandemie in 2020 en 2021, is er geen enkele show uitgevallen in het bestaan van het muziek- en showevenement. Ondanks het feit dat de show buiten wordt opgevoerd, op het plein voor Edinburgh Castle, hebben ook regenbuien nooit een show doen uitvallen. Uit een onderzoek, gedaan door de taptoe-organisatie in 2020, bleek dat 30% van de bezoekers uit Schotland en 32% uit de rest van het Verenigd Koninkrijk afkomstig was. De meerderheid, 38%, kwam uit het buitenland, waarbij de onderzoekers bijna zeventig landen telden. De show was niet alleen in Edinburgh te zien. In het verleden is de Tattoo ook opgevoerd in Australië en Nieuw-Zeeland. Er was een idee om de Tattoo in 2020 in China te organiseren, maar door de pandemie zijn die plannen in de ijskast gezet. The Royal Edinburgh Military Tattoo heeft in de afgelopen decennia een enorme aantrekkingskracht uitgeoefend op bezoekers aan Schotland, liefhebbers van militaire muziek (en pipes en drums in het bijzonder) en daarmee ook leden van doedelzakbands.
Nederlanders in 1952 de eerste buitenlandse deelnemers
De eerste keer dat Nederlanders meededen aan The Royal Edinburgh Military Tattoo was in 1952. Toen was de Koninklijke Militaire Kapel (KMK, tegenwoordig Koninklijke Militaire Kapel “Johan Willem Friso”) onder leiding van kapelmeester Rocus van Yperen één van de allereerste buitenlandse bands ooit op de Schotse taptoe, samen met militaire bands uit Canada en Frankrijk. In 2011 was het Fanfare Korps Koninklijke Landmacht Bereden Wapens te gast op de Schotse taptoe. Het orkest trad zowel te voet als op de fiets op. Dit laatste tot hilariteit van het publiek. Het was ook het jaar dat voor de eerste keer Nederlandse pipers en drummers meededen aan de Tattoo. Zij waren onderdeel van The Crossed Swords Pipes and Drums, een door Britse militairen opgerichte doedelzakband aan het hoofdkwartier van de British Forces Germany in Paderborn. De band bestaat zowel uit (ex)militairen als burgers uit verschillende landen waaronder Nederland. Het gezelschap speelde in 2011, 2015, 2017 en 2022 op The Royal Edinburgh Military Tattoo en steeds waren daar enkele Nederlanders bij.
De Massed Pipes and Drums tijdens eerdere edities van de REMT.
© The Royal Edinburgh Military Tattoo
Meespelen met de huisdoedelzakband
Maar ook voor leden van civiele pipe bands bestaat er de mogelijkheid om deel te nemen aan de Royal Edinburgh Military Tattoo. Een ideale mogelijkheid voor ervaren pipers en drummers om hun droom tot deelname aan de Tattoo waar te maken. In 2014 werd de Pipers Trail opgericht, de ‘huisdoedelzakband’ van de Tattoo. Hier kunnen civiele pipers en drummers van over de hele wereld auditie voor doen. De band wordt ieder jaar opnieuw samengesteld en staat tegenwoordig bekend onder de naam ‘The Royal Edinburgh Military Tattoo Pipes and Drums’. In de loop der jaren is deze huisdoedelzakband een belangrijk onderdeel geworden van de massed pipes and drums die ook bestaat uit pipe bands van het leger, cadettenkorpsen en politiekorpsen. Dit jaar deden twee Nederlanders mee met de The Royal Edinburgh Military Tattoo Pipes and Drums en maakten hun droom om op de Tattoo te spelen waar. Arie van Sluijs (63), bass drummer bij Inter Scaldis Pipes en Drums, en Victor Kuppens (18), piper bij Dutch Pipes and Drums. Beiden kwamen door de selectie en vlogen op 27 juli naar Edinburgh voor de generale repetities en deelname aan de Royal Edinburgh Military Tattoo (REMT). Victor en Arie waren zo’n zes weken in de Schotse hoofdstad. Nu alles achter de rug is vroegen we ze naar hun ervaringen.
Foto: Arie van Sluijs
Ministerie van Doedelzaken: Waarom heb je meegedaan aan de Tattoo?
Arie: “Omdat ik de REMT altijd al geweldig vond. Om nu zelf geselecteerd te zijn als bass drummer was een droom die uitkwam en een eer om met zo’n grote massed band van 240 pipers en drummers mee te mogen drummen.”
Victor: “Als piper bij Dutch Pipes and Drums speel ik veel mee tijdens taptoes in Europa. Daarom leek het mij leuk om mee te doen aan de REMT.”
Ministerie van Doedelzaken: Hoe verliepen de voorbereidingen in Nederland en in de week vooraf aan de tattoo in Edinburgh?
Arie: “De voorbereiding in Nederland verliep door veel te oefenen en de toegezonden muzieknummers uit mijn hoofd te leren. Ook moesten er wat zaken geregeld worden zoals het doorgeven van je kledingmaten (opmerking: leden van Royal Edinburgh Military Tattoo Pipes and Drums dragen niet hun eigen uniform maar krijgen een uniform van de REMT zodat alle spelers van de band dezelfde tartan/uniform dragen). In Edinburgh werd er de week vooraf aan de start van de REMT iedere dag geoefend, tot in de avond. Op Redford Barracks, een kazerne in Edinburgh, werd er met de complete band geoefend met samen marcheren. Dat ging zowel zonder als met muziek. Op de kazerne was de esplanade, het plein voor Edinburgh Castle waar de Tattoo plaatsvond, precies nagetekend om zo goed mogelijk te kunnen oefenen. De repetities gingen altijd door, of het nu regende of niet. En dit alles onder toezicht van de instructeurs en natuurlijk Major Gordon Rowan MBE (opmerking: hij is Director Army Bagpipe Music at the Army School of Bagpipe and Drumming in Edinburgh).”
Ministerie van Doedelzaken: Hoe zag een Tattoo-dag eruit van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat?
Victor: “Meestal moesten we om vijf uur ’s middags bij de bus zijn, in uniform. Als we bij Edinburgh Castle aankwamen, moesten we gelijk naar boven om de muziekstukken nog een keer door te spelen. Daar werden ook de instrumenten gestemd. Als dit achter de rug was, hadden we meestal een half uur pauze voordat de show begon. Tussen de optredens door konden we terecht in een ruimte waar je kon pauzeren en eten en water kreeg. Voor ons was dit het restaurant ‘The Canonball’ op de Royal Mile. Na de finale marcheerden we onder de klanken van The Black Bear en Scotland the Brave naar de bussen.”
Arie: “Een Tattoo-dag begon met uitslapen, ontbijten en wat ontspanning. Om vijf uur ging het full dress uniform aan en liep ik met mijn instrument naar de opstelplaats vanwaar we met bussen naar Edinburgh Castle werden gebracht. Daar aangekomen was er een pauze van een uur. Ja, een muzikant brengt veel tijd door met wachten. Daarna vertelde Major Gordon Rowan wat er de vorige dag niet goed gegaan was en wat wel. Uiteraard werd ook weer geoefend, zo’n drie kwartier tot een uur. Zo ging dit elke dag tot de laatste show. Door de week was er een show en op vrijdag en zaterdag zelfs twee shows. Na de show marcheerde de massed pipes en drums met muziek van Edinburgh Castle over Castle Hill (eerste stukje van de Royal Mile) naar Johnston Terrace waar de bussen stonden. Het publiek stond daar rijen dik. Kippenvel, iedere show weer. Terug op de universiteitscampus, waar de spelers van band waren ondergebracht, kon je direct naar bed of pakte je nog een afzakkertje in de bar. Alles was altijd erg strak geregeld.”
Ministerie van Doedelzaken: Wat is je beste herinnering aan de Tattoo van 2023?
Victor: “Ik denk de eerste keer dat wij met iedereen samen op Redford Barracks aan het spelen waren of de eerste keer dat we tijdens de show over de ophaalburg vanuit het kasteel de esplanade op marcheerden.”
Arie: “Mijn eerste show voor zo’n 9.000 mensen. Wow, kippenvel zo’n moment. En dan beseffen dat je bij de beste en mooiste tattoo ter wereld gewoon zelf meedrumt. Zo gaaf! Daarnaast had ik een ontmoeting met RT Hon. Lord Robertson, bestuurslid van de Royal Edinburgh Military Tattoo (opmerking: voormalig secretaris-generaal van de NATO). Een leuk gesprek gehad, een hele aardige man.”
Ministerie van Doedelzaken: Zou je het nog een keer doen en waarom wel of niet?
Victor: “Ik heb mij voor 2024 weer ingeschreven.”
Arie: “Ja en nee! Het is bijzonder om daar te mogen drummen, maar vijf weken is wel pittig. Het is lang en vermoeiend. Maar het is zo gaaf om contact te hebben met muzikanten van over geheel de wereld. Muziek verbindt echt! Misschien doe ik over een paar jaar weer mee en dan voor maar enkele weken, Maar of dan kan?”
The Royal Edinburgh Military Tattoo wordt in 2024 gehouden van 2 tot en met 24 augustus. De kaartverkoop is inmiddels begonnen.
