In 2021 vieren zeven Nederlandse doedelzakbands een jubileum. In een tijd waarin muziekverenigingen moeite hebben om voldoende leden te vinden is dat een bijzondere gebeurtenis. Met haar veertigjarig bestaan is de Saint Andrews Pipe Band in Rotterdam de vereniging die het meest in het oog springt. Alhoewel de meeste jubilerende bands vanwege COVID-19  nog geen concrete jubileumactiviteiten hebben, zetten we ze toch kort in het zonnetje. Alvast van harte gefeliciteerd!

De Nederlandse doedelzakbands zijn al jarenlang een vast onderdeel binnen de Nederlandse blaasmuziek sector. Op veel evenementen zoals taptoes, parades en herdenkingen, zijn pipe bands van eigen bodem een veel en graag geziene gast. Vijf van de zeven doedelzakbands die dit jaar een jubileum vieren, zijn zeer nauw verbonden met militairen en/of veteranen. Het zijn The 48th Highlanders of Holland (Apeldoorn), Pegasus Pipe and Drums (Barneveld), City of Apeldoorn Pipes and Drums (Apeldoorn), Dutch Military Pipes and Drums ‘Falcon Guards’ (Schaarsbergen) en Cape Breton Highlanders of Friesland Pipes and Drums (Leeuwarden). De jubilerende band met de langste historie is Saint Andrews Pipe Band uit Rotterdam. Uit het deel van Nederland waar blaasmuziek nog met hoofdletters wordt geschreven, komt de doedelzakband Pipers Society Anam Cara (Haelen).

Enige Nederlandse pipe band in gevechtstenue

Misschien wel de meest bijzondere band in dit zevental is Dutch Military Pipes and Drums ‘Falcon Guards’, die geheel bestaat uit actief- en voormalig dienende leden van de Nederlandse Krijgsmacht. De band doet optredens binnen of namens Defensie. De band is ontstaan in 2006 en viert in 2021 dus het vijftienjarig bestaan. Vanwege de connectie met de Luchtmobiele Brigade speelt de band meerdere keren per jaar bij de baretuitreiking van de School Luchtmobiel in Schaarsbergen. Dat zijn optredens waarvoor de spelers vroeg uit de veren moeten. De militairen van de Luchtmobiele Brigade worden namelijk om half zeven ‘s ochtends muzikaal verwelkomd tijdens de afsluiting van hun opleiding.

Dutch Military Pipes and Drums ‘Falcon Guards’ spelen bij herdenkingen op de Ginkelse Heide bij Ede, de John Frost Brug in Arnhem en de Nijmeegse Vierdaagse. Bijzonder was de reis naar Schotland in 2016 met een bezoek aan Edinburgh Castle, in het kader van het tienjarig bestaan. De band speelde ook meerdere keren op de Nationale Taptoe in Rotterdam Ahoy. Het is de enige doedelzakband in Nederland die in gevechtstenue van de Nederlandse Krijgsmacht optreedt en wat te maken heeft met haar bijzondere status. De Dutch Military Pipes and Drums ‘Falcon Guards’ draagt uiteraard ook een kilt. Het bestuur van de band besteedt in juli aandacht aan het jubileum, maar in welke vorm is nog niet bekend.

Tekst gaat verder onder de foto.

Eerbetoon aan bevrijders van Friesland

Cape Breton Highlanders of Friesland Pipes and Drums uit Leeuwarden bestaat dit jaar vijf jaar. De band is opgericht in 2016 als eerbetoon aan én als levend muzikaal monument voor de Cape Breton Highlanders of Canada. Dit regiment uit de Canadese provincie Novia Scotia was aan de einde van de Tweede Wereldoorlog actief in Nederland en onder andere betrokken bij de bevrijding van Leeuwarden en andere plaatsen in Friesland. De pipe band van het regiment trok met de soldaten mee en speelde tijdens de bevrijdingsdagen in 1945 op diverse locaties in ons land. Na de oorlogshandelingen was de Canadese militaire doedelzakband van juli tot en met november 1945 gestationeerd in Bolsward, waarna de band terugkeerde naar Canada. Zeventig jaar later, in 2016, ontstond in de Friese hoofdstad het idee om een memorial pipes and drums op te richten. Het uniform van Cape Breton Highlanders of Friesland is gebaseerd op het toenmalige regiment. Voor de tartan van de band is gekozen voor “Weathered Black Watch”. Op de kilt wordt de zogenaamde ‘battle dress’ jas gedragen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog het uiterlijk bepaalde van Canadese, Britse en Nederlandse soldaten. De vereniging is een actieve vereniging die onder andere optredens verzorgt tijdens herdenkingen. Daarnaast organiseerde de band een Burns Night ter gelegenheid van de Schotse dichter/tekstschrijver Robert Burns die in 1759 werd geboren. De jubilerende doedelzakband zou eigenlijk naar Canada gaan dit jaar. Het regiment The Cape Breton Highlanders bestaat namelijk 150 jaar en de Nederlandse band had een uitnodiging ontvangen om aanwezig te zijn bij de festiviteiten. COVID19 steekt daar een stokje voor. Hoe de jubileumactiviteiten er nu uit gaan zien, is nog niet bekend.

Optreden in Schotland

Pipers Society Anam Cara uit het Limburgse Haelen is een jonge doedelzakband en werd opgericht in 2016. De naam ‘Anam Cara’ heeft een keltische oorsprong waarbij vriendschap en vertrouwen centraal staat. De band onderhoudt een muzikale vriendschap met de Dumfries Pipe Band uit de gelijknamige plaats in Schotland. In het kader daarvan speelde Pipers Society of Anam Cara tijdens het evenement ‘Annan Common Riding of the Marches” in het Schotse Annan. Tijdens deze 600 jaar oude traditie worden “The Marches” of grenzen van Annan door meer dan honderd ruiters gereden om te controleren of oriëntatiepunten, ‘Cairns’ en andere kenmerken niet zijn verplaatst of verwijderd. Het evenement staat bekend om de vele pipe bands en trekt veel publiek voor deze slotceremonie. Naast het Schotse uitstapje speelde de Limburgse band op de Schotse dag op kasteel Keverberg.

D-Day Normandië en Slag om Arnhem

Een levend monument voor bevrijders

The 48th Highlanders of Holland viert dit jaar haar dertigste verjaardag. De vereniging is op 15 januari 1991 opgericht als eerbetoon en ‘levend monument’ aan het Canadese regiment 48th Highlanders of Canada. Militairen van dit regiment waren betrokken bij de bevrijding van Nederland, en Apeldoorn in het bijzonder, in 1944 en 1945. De Nederlandse pipe band is gelieerd aan het Canadese regiment en draagt het uniform dat de militairen uit Canada droegen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De vereniging speelt een belangrijke muzikale rol bij herdenkingen in de regio zoals in Apeldoorn, Beekbergen, Wageningen en Holten. De doedelzakband is ook betrokken bij de herbeleving van historische gebeurtenissen die plaatsvonden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Jaarlijks geven zij muzikale ondersteuning tijdens de Exodus Wandeltocht. HIerbij wordt wandelend stil gestaan bij de uittocht van inwoners van Arnhem als gevolg van de Slag om Arnhem in september 1944. Zo’n 40.000 inwoners moesten hun huizen verlaten en liepen met kleding en huisraad naar Apeldoorn om onderdak te zoeken bij inwoners van die stad. De band speelt ook op taptoes en herdenkingen in het buitenland zoals Souches in Frankrijk en Passchendale in België.

In 2017 bestond Canada 150 jaar. De band verzorgde samen met de The Seaforth Highlanders of Holland Memorial Pipes and Drums een optreden tijdens de taptoe ‘Canada 150 Jaar Music Show’ in Apeldoorn. Hoogtepunt voor de 48th Highlanders of Holland uit Apeldoorn was de reis naar Canada in 2016 in verband met het 125-jarig bestaan van het Canadese regiment en het vijfentwintigjarige bestaan van de Nederlandse band. De Nederlandse pipers en drummers waren op uitnodiging van het regiment aanwezig bij de festiviteiten en namen als band ook deel aan optredens in Toronto en andere plaatsen. Op 15 januari 2021 feliciteerde de commanding officer Luitenant-Kolonel R. Alkema van het Canadese regiment per videoboodschap de leden van de Nederlandse doedelzakband met het dertigjarige bestaan. De band publiceert in maart een speciale editie van hun blad ‘Highland Express’. Hierin staat de jarige vereniging stil bij het jubileum middels een selectie van hoogtepunten uit dertig jaar bandgeschiedenis.

Een van de weinige bands in full dress uniform

Met het veertigjarig jubileum is Saint Andrews Pipe Band uit Rotterdam de oudste jubilaris dit jaar. Het is nog een van de weinige pipe bands in Nederland die in het zogenaamde full dress uniform optreden. Kenmerken van de ‘full dress’ zijn de grote muts van struisvogelveren (de zogenaamde ‘feather bonnet’), de witte slobkousen (officieel ‘spats’ genaamd) en de grote plaid, in dezelfde tartan als de kilt, die om het jasje hangt. Het zijn precies die onderdelen die vele doedelzakbands niet meer dragen omdat het dure onderdelen zijn. Bob Marschall was mede-oprichter van de Rotterdamse band en de eerste piper van niet-Britse afkomst die in Glasgow examen deed aan het College of Piping, het beroemde Schotse opleidingsinstituut voor doedelzakspelers. De vereniging werd al snel een veelgevraagde pipe band in Nederland. In 1987 stonden ze op het programma van de British Tattoo in Leiden samen met beroemde militaire bands als The Royal Scots en The Gordon Highlanders. Recent speelde Saint Andrews Pipe Band samen met Breda City Pipes and Drums tijdens het Schots Weekend in Museumpark Archeon. Saint Andrews Pipe Band speelde ook samen met de Flora Band uit Rijnsburg, een Brits georiënteerde showband. Pipers van de Rotterdamse band maakten deel uit van de show ‘Britain’s Best’. Dat leidde onder andere tot een optreden op de Deutschland Tattoo in Magdeburg in 2019.

Sterke band met Canadese veteranen

City of Apeldoorn Pipes and Drums ontstond in 2006 en bestaat dit jaar vijftien jaar. De vereniging is de enige Nederlandse doedelzakband die gelieerd is aan de Royal Canadian Legion (RCL). De RCL is er hoofdzakelijk voor de Canadese veteranen en onder andere verantwoordelijk voor de jaarlijkse ‘Poppy Campaign’. De poppy is bekend van de jaarlijkse oorlogsherdenkingen in november (Eerste en Tweede Wereldoorlog) in de Gemenebestlanden. City of Apeldoorn Pipes and Drums speelt die dag bij het Nationaal Canadees Bevrijdingsmonument ‘Man met twee hoeden’ in Apeldoorn. De status van Nederlandse Royal Canadian Legion pipe band heeft City of Apeldoorn Pipes and Drums sinds de oprichting. De vereniging speelt jaarlijks op vele herdenkingen met als hoogtepunt het Bevrijdingsdefilé in Wageningen. De band speelde ook in Normandië (D-Day herdenkingen) en de Franse stad Amiens (herdenking Eerste Wereldoorlog). Hoogtepunt in Amiens was het spelen van het bekende muziekstuk ‘Amazing Grace’ met honderden pipers en drummers, als ‘United Pipers for Peace’ in de Cathédrale Notre-Dame d’Amiens. Daarnaast is de doedelzakband al jarenlang onderdeel van Music Show Scotland, één van de grootste indoor Schotse muziekshows ter wereld. In februari besteedt het Ministerie van Doedelzaken meer aandacht aan deze jubilerende Nederlandse doedelzakband in een bandportret.

Namens het Ministerie van Doedelzaken feliciteren wij de zeven jubilerende doedelzakbands in Nederland.