Zaterdag 11 november is Remembrance Day, de dag die het einde van de Eerste Wereldoorlog markeert. Op deze dag wordt in veel landen van de Gemenebest de oorlogsslachtoffers herdacht. Ook in Nederland herdenken we de geallieerde militairen die omkwamen tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Deze herdenkingen vinden veelal plaats op Remembrance Sunday, de zondag die het dichts bij Remembrance Day ligt. Dit jaar is dat op zondag 12 november. Op diverse plekken in Nederland vinden herdenkingen plaats in aanwezigheid van doedelzakbands of individuele pipers. Ministerie van Doedelzaken geeft een overzicht van waar en wanneer welke bands spelen. We doken ook in de achtergronden van de poppy (klaproos), het symbool van Remembrance Day.

In de landen van het Gemenebest van Naties, zoals Groot-Brittannië en Canada, is sinds vrijdag 27 oktober het dragen van de poppy (klaproos) van start gegaan. Ook in Nederland zie je komende weken mensen de poppy op hun kleding dragen. Zes vragen over het gebruik van en hoe je de poppy met respect draagt.

1 Waar staat de poppy voor?

De poppy is hét symbool van Remembrance Day. In het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland is de poppy verbonden aan de herdenking van de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog (The Great War) en de daarop volgende oorlogen. De poppy is ook handelsmerk geworden van organisaties die geld inzamelen voor de ondersteuning van veteranen.

2 Wat is de oorsprong van het gebruik?

Op 3 mei 1915 schreef de Canadese militair Luitenant-Kolonel John McCrae het gedicht ‘In Flanders Fields’. Het gedicht gaat over de omgekomen militairen, de offers die ze brachten en het feit dat er poppies (klaprozen) groeiden op de bloederige slagvelden en tussen de graven in Vlaanderen. McCrae kwam zelf ook om tijdens de Eerste Wereldoorlog. Anna Guérin, een Franse lerares en fondsenwerver die tijdens de oorlog in de VS werkte, zamelde geld in voor weduwen, wezen en veteranen. In 1919 nam zij het initiatief tot ‘Poppy Day’. Anna reisde naar diverse landen om haar idee te promoten. Het werd een internationaal succes en diverse landen startten het gebruik van de poppy als symbool voor de omgekomen militairen maar ook voor het inzamelen van geld dat nodig was voor de (medische) hulp aan veteranen. Canada en het Verenigd Koninkrijk organiseerden op 11 november 1921 de eerste Poppy Day.

3 Wie mag de poppy dragen?

Iedereen die de gedachte achter de poppy, het herinneren en ondersteunen, wil uitdragen mag de poppy dragen. In landen als Canada en het Verenigd Koninkrijk zie je ook leden van de koninklijke familie, politici en publieke figuren (zoals Tv-presentatoren en artiesten) de poppy dragen. Heel formeel ontvang je de poppy wanneer je doneert aan de veteranenorganisatie (zoals de Royal Canadian Legion en de Royal British Legion).

4 Hoe draagt men de poppy?

Burgers dragen de poppy op de (voor hen) linkerzijde op de borst. Voor gebruik door militairen gelden andere draagvoorschriften.

5 In welke periode draagt men de poppy?

Het dragen van de poppy start ongeveer drie weken vooraf aan Remembrance Sunday (de zondag die het dichtst in de buurt ligt van 11 november). Daarna wordt de poppy afgedaan en op een graf van een militair gelegd of opgeborgen voor gebruik volgend jaar. Het is in het Verenigd Koninkrijk niet toegestaan om de poppy te dragen buiten de hierboven genoemde periode. Uitzonderingen zijn Australië en Nieuw-Zeeland waar de poppy ook gedragen wordt op 25 april (ANZAC Day). In Nederland zie je soms dat de poppy ook gedragen wordt tijdens 4 mei herdenkingen.

6 Voor pipers en drummers: hoe draag ik correct de poppy?

Leden van doedelzakbands dragen de poppy op de glengarry of feather bonnet (net boven de clan crest). De poppy wordt niet op de borst gedragen omdat zich daar bij de doedelzakspelers de pipes of bij drummers het harnas of draagriem bevindt. Drum majors kunnen de poppy ook dragen op de baldrick of rode sash (op de plek waar deze valt op de, voor hen, linkerborst). Het dragen van de poppy op het uniform gedurende het gehele jaar is niet toegestaan (zie ook vraag 5).

Op Remembrance Sunday, dit jaar op zondag 12 november, zijn er enkele grote evenementen zoals in Apeldoorn, Holten en Oosterbeek waar Nederlandse doedelzakbands muzikale ondersteuning geven. Geïnteresseerden zijn van harte welkom en de toegang is uiteraard gratis. Het verzoek aan het publiek is om op tijd aanwezig te zijn.

Locatie en herdenking	Aanvangsttijd	Doedelzakband	Bijzonderheid
Apeldoorn, bij het Nationaal Canadees Bevrijdingsmonument aan de Loolaan.	11:00u	City of Apeldoorn Pipes and Drums	Dit is de officiële herdenking van omgekomen Canadese militairen in Nederland.
Holten, Remembrance op de Canadese Begraafplaats Holten aan de Eekhoornweg 10 in Holten.	11:00u	Seaforth Highlanders of Holland Memorial Pipes and Drums	De organisatie is handen van de doedelzakband zelf.
Oosterbeek, Drum Head Service op de Airborne War Cemetery aan de Van Limburg Stirumweg 28 te Oosterbeek.	11:00u	Pipes and Drums Royal Bitish Legion, The Netherlands	Een openlucht kerkdienst waarbij de drums van de doedelzakband als altaar worden gebruikt.

Er zijn ook diverse kleine herdenkingen in ons land waarbij solodoedelzakspelers aanwezig zijn. Deze vinden hoofdzakelijk plaats op de militaire begraafplaatsen van de Commonwealth War Grave Commission (CWGC). De Britse televisie BBC zendt zondagochtend 12 november de nationale herdenking en parade uit die plaatsvindt bij de Cenotaph in London. Tijdens deze herdenking is ook veel muziek te horen.

Alle informatie over de poppy (de achtergronden, het gebruik en correct dragen) alsmede de achtergronden van Remembrance Day, het graf van de onbekende soldaat in London en beroemde pipers en drummers uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, is te vinden in het speciale magazine ‘Pipe(r)s of War’ van het Ministerie van Doedelzaken.