De Holland Massed Pipes and Drums trad in 2000 voor het eerst op in Edinburgh en viert dit jaar haar 25-jarig jubileum. Dat gebeurt met een optreden tijdens de Nijmeegse Vierdaagse op vrijdag 18 juli, waaraan de band voor de twintigste keer deelneemt. We spraken met voorzitter Ton van Leest en enkele deelnemers aan dit unieke Nederlandse samenwerkingsproject voor doedelzakbands.

Sinds 2002 is de Holland Massed Pipes and Drums (HMPD) de vaste doedelzakband van de Nijmeegse Vierdaagse. Het doel: samen muziek maken tijdens de intocht op de laatste wandeldag van de Vierdaagse over de Via Gladiola in Nijmegen. Elk jaar komen doedelzakspelers, drummers en stewards van Nederlandse doedelzakbands in Nijmegen bij elkaar. Ook dit jaar is dat weer gelukt, onder leiding van Ton van Leest, voorzitter van de Stichting Holland Massed Pipes and Drums. Hij speelt zelf bij de Seaforth Highlanders of Holland en de militaire pipe band ‘Falcon Guards’. “De HMPD is in 2000 opgezet als samenwerkingsproject tussen leden van Nederlandse doedelzakbands. Ons eerste optreden was tijdens de Millenniumparade in Edinburgh in augustus 2000. Vanaf 2002 doen we jaarlijks mee aan de Nijmeegse Vierdaagse,” aldus Van Leest, die sinds 2002 elke editie als doedelzakspeler aanwezig was.

Extreme hitte

Vier keer kon de band niet spelen: in 2006 vanwege extreme hitte (de Vierdaagse werd toen na één dag afgelast), in 2014 vanwege de ramp met vlucht MH17, en in 2020 en 2021 vanwege de coronapandemie. In 2025 doet de HMPD voor de twintigste keer mee aan de intocht. Van Leest zelf is er dit jaar waarschijnlijk niet bij, omdat hij besloten heeft de Vierdaagse zelf te lopen. “Vanwege ons jubileum heeft de organisatie ons als eerste band in de parade opgesteld. Daardoor vertrekt de band twee uur eerder vanaf de Union Sportvelden tussen Malden en Nijmegen. Dat tijdstip haal ik niet als ik zelf meeloop.”

Negentien keer meegespeeld

Van Leest heeft nauwkeurig bijgehouden welke Nederlanders in Nijmegen hebben meegespeeld met de HMPD. Net als hij was ook doedelzakspeler Henk Noij er negentien keer bij. Hij was jarenlang gastspeler bij de Clan Lamont Pipe Band in Waalwijk.

“Het is een geweldige ervaring om met zo’n grote doedelzakband mee te spelen. Vooral het contact met muzikanten van andere verenigingen sprak me erg aan.” Dit jaar speelt de tachtigjarige Henk Noij niet mee. In 2024 was hij nog van de partij bij de Vlaggenparade en de intocht. “Dit jaar ga ik kijken en tref ik alle spelers na afloop tijdens het gezamenlijke buffet in de Draaischijf,” aldus Noij.

Met de bass drum op de fiets

Christine en Sirat Bouts uit Molenhoek/Mook spelen dit jaar wél mee. Voor hen is het een thuiswedstrijd, want ze wonen vlak bij de Union Sportvelden. Christine: “We gaan altijd op de fiets naar Union. Dat levert vaak leuke reacties op van wandelaars en toeschouwers als ze Sirat met de bass drum op zijn rug zien fietsen.” Voor Christine (doedelzak) wordt het de achttiende keer, voor Sirat de zeventiende. “Het enthousiasme van de wandelaars is waarom we elk jaar meedoen. We horen vaak dat onze muziek hen helpt om door te lopen. Het optreden tijdens de intocht van de Vierdaagse geeft ons ook veel energie. In tegenstelling tot optredens in grote hallen, die we ook doen, is het contact met publiek tijdens de Vierdaagse anders. Het publiek is dichterbij en dat maakt het leuk. Er zijn ook verzoeknummers en de sfeer onder de wandelaars is geweldig”. Toch waren er in het verleden ook klachten: de band marcheerde te langzaam. Daarom is afgesproken dat de HMPD minder breed loopt, zodat wandelaars makkelijker kunnen passeren.

Met tranen in de ogen zonder muziek naar de finish

De intocht van 2014 was bijzonder. “Op donderdag 17 juli stortte vlucht MH17 neer. De organisatie besloot op het laatste moment dat er geen muziek mocht worden gemaakt. We stonden al opgesteld bij de Union Sportvelden. We wilden juist spelen ter nagedachtenis aan de slachtoffers, maar dat werd verboden. Met tranen in de ogen liepen we in stilte naar de finish op de Wedren,” vertelt Sirat Bouts. Christine en Sirat zijn er elk jaar bij, want muziek verbroedert. “Het is een jaarlijkse reünie van pipers en drummers uit het hele land. Maar na de pandemie is het aantal deelnemers afgenomen. Sommigen zijn gestopt met muziek maken of lid zijn van een vereniging.” Ook Ton van Leest merkt dat: “Dit jaar hebben we zo’n 35 pipers en 17 drummers. We hopen dat er in 2026 weer meer meedoen.”

25-jarig jubileum met verrassing

Voor het jubileum en de twintigste deelname zijn er op vrijdag twee bijzonderheden: “We lopen als eerste band in de parade én we mogen kort stilstaan bij de hoofdtribune. Normaal mag dat niet, maar vanwege ons jubileum is er een uitzondering gemaakt. Als we op tijd zijn, spelen we daar als verrassing ‘Amazing Grace: The Fling’, een Zuid-Amerikaanse versie van het bekende lied,” aldus Ton van Leest. Na de parade marcheert de HMPD naar de Draaischijf, het clubhuis van de Spoorweg Sport- en Ontspanningsvereniging Nijmegen, om de dag af te sluiten. “Helaas is dat dit jaar voor het laatst. Het gebouw wordt afgebroken. We zoeken voor 2026 een nieuwe locatie. We zijn ooit begonnen bij Transportbedrijf Currie, een Schotse firma in Nijmegen. Wie een idee heeft voor een nieuwe locatie op vrijdagmiddag, mag zich graag melden.”

De intocht van de 107e editie van de Nijmeegse Vierdaagse vindt plaats op vrijdag 18 juli. Traditiegetrouw worden de wandelaars op de vierde dag feestelijk onthaald met veel muziek. Op de Via Gladiola (de Sint Annastraat in Nijmegen) begeleiden diverse orkesten en marching bands de wandelaars tijdens hun laatste kilometers. De Holland Massed Pipes and Drums start om 12:00 uur bij de Union Sportvelden in Malden.

Ministerie van Doedelzaken schreef in 2020 een een bandportret over de Holland Massed Pipes and Drums. Zie ook onze artikelen met historische foto’s uit juli 2024, juli 2023 en juli 2021.  

Omslagfoto: Heiko Messerschmidt